ادعای تازه مدیر روابط عمومی صداوسیما درباره مخاطب ۷۰ درصدی «پایتخت۶» دوباره این شبهه را ایجاد می کند که ساز کار نظرسنجی در مرکز تحقیقات مطالعات و سنجش برنامه ای سازمان صدا و سیما چگونه است. بویژه وقتی مرور آمارهای اعلام شده از سوی مدیران این سازمان که همگی مبتنی بر نتایج تحقیقات این مرکز هستند، نشان از آن دارد خیلی از آنها با آنچه در جامعه امروز ایران کاملاً ملموس و قابل درک است، تطابق چندانی ندارد.

مرتضی میرباقری معاون سیما تیر ماه پارسال در جریان دیدار از روند ساخت سریال‌ «گمشدگان» اعلام کرد تلویزیون ایران ۸۷ درصد بیننده دارد و در کمال تعجب افزود شبکه‌های ماهواره‌ای در ایران تنها ۱۲ درصد مخاطب دارند! آن هم در حالی که مرکز آمار ایران سال ۱۳۹۵ اعلام کرده بود از کل خانوارهای کشور، ۵٫۷ میلیون خانوار (۲۳٫۵ درصد) به خدمات ماهواره‌ای مستقیم به خانه دسترسی دارند و بی شک طی دو- سه سال گذشته، این تعداد رو به فزونی نیز داشته اند.

او حدود یک ماه بعد در مرداد ماه در آیین نکوداشت روز خبرنگار گفت: باید بدانید که براساس آمار ۹۱٫۴ درصد مردم تلویزیون می بینند. معاون سیما چند روز بعد دوباره دم از آمار مخاطبان تلویزیون زد وبا ارائه آمار ۸۰ درصدی مخاطبان، هر گونه تشکیک در این آمار را رد کرد. جالب آنکه استناد او همچنان به مرکز تحقیقات سازمان متبوع خودش بود.

دی ماه سال گذشته مرکز تحقیقات صدا و سیما در گزارشی مدعی شد طبق نظرسنجی آذرماه ۹۸ این مرکز، ۹/ ۸۱ درصد از مردم سراسر کشور بیننده برنامه‌های سیمای جمهوری اسلامی ایران اعم از سریال، فیلم سینمایی، مسابقه، سخنرانی، گفتگو محور، ورزشی و اخبار و ۷/ ۶۴ درصد مردم نیز بیننده حداقل یکی از برنامه‌های در حال پخش از شبکه‌های مختلف سیما بوده‌اند.

۱۵ بهمن سال گذشته سازمان صدا و سیما در خبر دیگری آماری داد که در مغایرت کامل با آمار میرباقری بود. مرکز تحقیقات این سازمان اعلام کرد نظرسنجی تازه‌اش نشان داده که در میان رسانه‌های موجود در کشور، تلویزیون با ۵۵.۷ درصد پرمخاطب‌ترین رسانه میان مردم است! یعنی ۳۰-۴۰ درصد کمتر از آمار اعلام شده توسط معاون سیما!

این مرکز ۲۵ اسفند پارسال در آمار دیگری اعلام کرد بیش از ۸۶ درصد مردم بیننده برنامه‌های سیمای جمهوری اسلامی ایران اعم از سریال، فیلم سینمایی، مسابقه، سخنرانی، گفتگو، برنامه‌های ورزشی و اخبار بوده و حدود ۷۰ درصد هم حداقل پای یکی از برنامه‌های شاخص شبکه‌های سیما نشسته‌اند.

تنوعی عجیب و غریب در آمار که با توجه به یکنواختی مسبوق به سابقه برنامه های سیما در سال گذشته، دلیلی منطقی بر گوناگونی آن نمی توان متصور بود.

حالا مدیر روابط عمومی صداوسیما از رکوردزنی سریال «پایتخت» با تکیه بر آمار همین مرکز خبر داده است.مدیر روابط عمومی صداوسیما باز هم در شبکه اجتماعی فیلتر شده توییتر اعلام کرد «پایتخت۶ حداقل بیش از ۷۰ درصد مخاطب دارد که حدود ۹۰ درصد آنها در حد زیاد از این سریال رضایت دارند و در ادامه خبر داد که رییس مرکز تحقیقات صداوسیما تا شنبه نتیجه رسمی نظرسنجی از سریالهای نوروزی و ویژه برنامه های سال تحویل را اعلام خواهد کرد.

عدم شفافیت در نحوه استخراج این دست آمارها و نبود توضیحات لازم درباره چگونگی تهیه آنها همیشه پاشنه آشیل داده های آنها بوده است. خصوصاً آنکه این سازمان اصولاً علاقه ای به انتقاد ندارد و تجربه نشان داده کوچکترین انتقادی از خود را برنمی تابد.

به نظر می رسد موج سواری روی این دست آمارهای پرابهام، بیشتر نوعی تلاش برای ترمیم اعتبار رو به زوال و پرمخاطب نمایی باشد. بویژه اینکه عملکرد صدا و سیما و کیفیت برنامه سازی در این سازمان با توجه به اینکه امسال خانواده های بیشتری به دلیل شرایط قرنطینه، گزیر یا ناگزیر به شمار مخاطبان آن پیوسته اند، بیش از پیش زیر ذره بین قرار گرفته است./بانی فیلم