احمد صبریان: چند سالی است که برخی کارگردانان سینما با سپردن نقش‌های اصلی و متفاوت آثار خود به بازیگران صاحب‌نام عرصه کمدی، تلاش می‌کنند با شکستن کلیشه‌ها وجه دیگری از توانمندی‌های این بازیگران، چون مهران مدیری، علیرضا خمسه، اکبر عبدی، امیر جعفری، مجید صالحی و رضا شفیعی جم و... را به تماشا بگذارند.

 این روز‌ها فیلم سینمایی «آهک زنده» به کارگردانی رامیار مُشایی در مرحله فیلم‌برداری قرار دارد. مهران غفوریان که به عنوان بازیگر کمدی شناخته می‌شود، قرار است در این فیلم به عنوان یکی از بازیگران اصلی، ایفاگر نقشی جدی و متفاوت باشد. او پیش از این نیز در فیلم «ارادتمند، نازنین، بهاره، تینا» ساخته عبدالرضا کاهانی که به نمایش عمومی درنیامده است و همچنین سریال شبکه نمایش خانگی «قورباغه» به کارگردانی هومن سیدی در نقش‌هایی جدی ظاهر شده است.

به همین بهانه در این نوشتار به کمدین‌هایی پرداخته‌ایم که نقش‌های جدی موفقی ایفا کرده‌اند و در این نقش‌ها هم به همان اندازه که در فیلم‌ها و مجموعه‌های کمدی موفق بوده‌اند، خوش درخشیده‌اند.

 رضا عطاران

 با مجموعه طنز «ساعت خوش» به ایفای نقش پرداخت و سریال‌های طنز سیب خنده، مجید دلبندم، کوچه اقاقیا، خانه به دوش، متهم گریخت، ترش و شیرین و بزنگاه را ساخت. محبوب‌ترین نقش‌های کمدی این بازیگر مشهدی در مجموعه‌های «خانه به دوش»، «ترش و شیرین»، «بزنگاه» و فیلم‌های «ورود آقایان ممنوع»، «نهنگ عنبر ۱ و ۲» است. عطاران نخستین نقش کوتاه جدی خود را که یک بیمار سرطانی بود، در فیلم «قرنطینه» بازی کرد و تصویر همیشگی‌اش را برای مخاطبان شکست.

در فیلم «نشانی» هم در نقش یک دایی بدجنس بازی کرد. نخستین نقش جدی که از عطاران خوب دیده شد در «اسب حیوان نجیبی است» بود که ایفاگر نقش یک پلیس قلابی بود. بهترین نقش‌های جدی عطاران در فیلم‌های «دهلیز»، «اسب حیوان نجیبی است»، «کلاشینکف»، «بی‌خود و بی‌جهت» و «استراحت مطلق» است.

 او در حالی که برای فیلم کمدی «طبقه حساس» برنده سیمرغ بهترین بازیگر جشنواره فجر شد، برای ایفای نقشی جدی در فیلم «دهلیز» نیز نامزد دریافت سیمرغ بهترین بازیگر مرد شد.

مهران احمدی

 شاید در کارنامه مهران احمدی بازیگر توانمند خراسانی حجم کار‌های جدی‌اش بیش از کار‌های کمدی باشد، اما بازی در نقش «بهبود» مجموعه تلویزیونی «پایتخت»، یکی از نقش‌های به‌یادماندنی او در عرصه کمدی است. به گونه‌ای که غیبت وی در فصلی از مجموعه «پایتخت»، برای مخاطبان این سریال به شدت محسوس بود. وی در فیلم‌های «مطرب»، «هزارپا» و «زیر نظر» هم ایفاگر نقش کمدی بود. احمدی در فیلم «مصادره» نخستین ساخته سینمایی‌اش نیز ایفاگر نقشی کوتاه، اما کمدی بود.

وی با فیلم «بیست» نخستین نقش جدی خود را در سینما تجربه کرد.مهم‌ترین نقش‌های جدی در کارنامه مهران احمدی را می‌توان در فیلم‌های آدم، خواب‌های دنباله‌دار، آشفتگی، کارگر ساده نیازمندیم، بی‌خود و بی‌جهت، شیار ۱۴۳، سیزده، آلزایمر، بغض و روز‌های نارنجی تماشا کرد.

 مهران احمدی برای ایفای نقشی جدی در فیلم «آلزایمر» احمد رضا معتمدی برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد از بخش جلوه گاه شرق (سینمای آسیا) بیست‌و‌نهمین جشنواه فیلم فجر شد.

جواد عزتی

 با بازی در سریال‌های «من یک مستاجرم»، «قرارگاه مسکونی»، «باغ مظفر» و... نشان داد یک بازیگر کمدی است. جواد عزتی با حضور در فیلم «هزارپا» ساخته ابوالحسن داوودی همه رکورد‌ها را جابه‌جا کرد. محبوب‌ترین نقش‌های کمدی وی در مجموعه‌های قهوه تلخ، دردسر‌های عظیم، دودکش، آینه بغل، اکسیدان، خرگوش، در مدت معلوم، زاپاس و پارادایس است. نخستین نقش جدی عزتی در سریال «مثل هیچکس» بود که بازی‌اش به چشم آمد.

 وی بهترین نقش‌های جدی خود را در فیلم‌های آفریقا، کلاشینکف، ماجرای نیمروز، پیلوت، جان‌دار، شیار ۱۴۳، لاتاری، تنگه ابوقریب، دو زیست، خورشید، مغز استخوان و شنای پروانه ایفا کرده است.

بازی او در نقش یک مأمور اطلاعاتی دهه ۶۰ ایران در فیلم «ماجرای نیمروز»، تحسین منتقدان را برانگیخت و نامزدی او را به عنوان بهترین بازیگر نقش مکمل جشنواره به همراه داشت. او همچنین برای بازی در نقش‌های جدی فیلم‌های «آتابای» و «تنگه ابوقریب» از جشنواره فیلم فجر و جشنواره فیلم مقاومت نامزد دریافت جایزه شد.

 سعید آقاخانی

 با مجموعه «ساعت خوش» بازی‌اش را شروع کرد از آن پس حدود ۲۰ سال کمدین باقی ماند. سعید آقاخانی سریال‌های خوبی هم ساخت. نقش‌های محبوب کمدی‌اش را در سریال‌های ساعت خوش، چاردیواری، متهم گریخت و فیلم‌های رحمان ۱۴۰۰، پیتزا مخلوط، کلید ازدواج و ضد گلوله رقم زد.

 وی نخستین نقش‌های جدی‌اش را در دو فیلم «خداحافظی طولانی» و «من دیه گو مارادونا نیستم» بازی کرد. «خداحافظی طولانی» با نامزدی در هفت بخش و برنده شدن دو سیمرغ و «من دیه گو مارادونا هستم» با نامزدی در ده بخش و بردن یک سیمرغ، توفیق جشنواره‌ای هم یافتند.

 آقاخانی خودش با کارگردانی «لامپ صد» و پرداختن به یک معضل اجتماعی به سمت کار جدی رفت. شاید بهترین نقش‌های جدی وی را در فیلم‌های «خداحافظی طولانی»، «کامیون»، «قسم»، «پیلوت» و «خون» شد دانست. آقاخانی با نخستین نقش جدی در «خداحافظی طولانی»، سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول مرد را از آن خود کرد و برای «کامیون» هم نامزد دریافت این جایزه شد.

محسن تنابنده

 به عنوان نقش اصلی مجموعه طنز «مأمور بدرقه» به تلویزیون آمد و فیلم‌نامه‌های کمدی می‌نوشت. محسن تنابنده با مجموعه «پایتخت» هر چه در چنته داشت برای این مجموعه پرطرف‌دار رو کرد. او به عنوان بازیگر این مجموعه هیچ وقت نمی‌تواند محبوبیتی را که با «نقی معمولی» کسب کرد تکرار کند.

 با «پایتخت» به گونه‌ای به محبوبیت رسید که باید آن‌قدر نقش جدی بازی کند تا تعادل برقرار شود. محبوب‌ترین نقش‌های کمدی محسن تنابنده را باید «مجموعه‌های پایتخت»، «شاهگوش» و فیلم «سن‌پترزبورگ» دانست. نخستین نقش جدی تنابنده فیلم «استشهادی برای خدا» است، اما در نقش جدی «هفت دقیقه تا پاییز» به خوبی دیده شد.

 نقش‌های جدی که تنابنده ایفا کرده تحسین مردم و منتقدان را برانگیخته است. او برای تمام نقش‌های جدی و مهمش در سینما یا برنده سیمرغ یا نامزد دریافت جایزه شده است. تنابنده برای فیلم «استشهادی برای خدا»، «سنگ اول»، «هفت دقیقه تا پاییز» و «فراری» برنده سیمرغ و برای نقش عجیبش در «ندارها» برنده دیپلم افتخار شد.

احمد مهران فر

 سال‌ها در صحنه‌های تئاتر زحمت کشید تا به‌تدریج با نقش‌های کوتاه و فرعی دیده شود. مهران فر در سینما با فیلم «اسب حیوان نجیبی است» و «هیچ» دیده شد و با سریال «پایتخت» در نقش ارسطو عامل به یکی از شخصیت‌های محبوب سریال تبدیل شد. محبوب‌ترین نقش‌های کمدی مهران‌فر مجموعه «پایتخت» و «شاهگوش» است. برخی فکر می‌کنند نخستین نقش‌آفرینی وی در فیلم «آتش بس» است، در حالی که او بازیگری را با فیلم «نان و عشق و موتور هزار» آغاز کرد.

 اما نخستین نقش جدی مهران‌فر در فیلم «درباره الی» به چشم آمد. پس از آن نقش‌های جدی کوتاهی ایفا کرد، ولی در فیلم «ماجرای نیمروز» که بهترین نقش جدی وی به شمار می‌آید، در نقش یک مأمور اطلاعاتی کارکشته تحسین همگان را برانگیخت.

 او برای نقش جدی‌اش در «ماجرای نیمروز»، تندیس جشن انجمن منتقدان و تندیس جشن خانه سینما را گرفت. مهران‌فر برای فیلم «عاشقانه‌ای برای سرباز وظیفه رحمت» نیز موفق به دریافت دیپلم افتخار شد.